Laatst bijgewerkt 03-12-2023
Ubachsberg
Ubachsberg De oudste vermelding van deze kern dateert uit 1234, toen nog
onder de naam "Ubac". Later werd dit Ubagsberg, om in 1883 omgedoopt te
worden tot Ubachsberg. De naam
betekent: de berg of heuvel bij Ubach. Het eerste deel van de oudste
vermelding (ubac) wordt wel in verband gebracht
met "ouw"of "ooi",
hetgeen nat weiland of waterland betekent. Ubachsberg ligt op het plateau van
Ubachsberg op een hoogte van ongeveer 180 meter.
Ten noorden van Ubachsberg ligt
het natuurgebied de Kunderberg. Ten zuiden van de Kunderberg liggen de Putberg
en Keverberg. De Vrouwenheide,
ten zuiden van Ubachsberg, is
met 216 meter één der hoogste punten van Nederland en het hoogste punt van het
plateau. Wie Ubachsberg wil bezoeken
moet - van welke kant men ook
komt - bergop gaan. Het dorp ligt als het ware als een "eiland"op een heuvel.
Het betreft een "eiland", gevormd door de
tussen de 1 -2 miljoen jaar
geleden hier stromende "Oostmaas" (oostelijk van Ubachsberg) en de naar het
Noorden stromende "Westmaas".
Aan de oppervlakte zijn nog
steeds overblijfselen van verweings- en verkiezelingsprocessen uit het Tertiair
te vinden. Gedurende de verschillende ijstijden
is het gebied steeds afgedekt
met een laag dikke löss. Ten zuiden en zuidwesten van het dorp ligt het Droogdal
van Colmont.
Bron: Wikipedia.
Ubachsberg -Dalstraat no 17: Oud grafkruis dat dhr. Piet Crutsen gered heeft
van het vuilnisstort en na restauratie heeft hij het een plaatsje gegeven aan
het dak van de
sierput in zijn tuin. Nadat de familie Crutsen het huis
verkochten hebben de nieuwe bewoners de put afgebroken en het kruisje is
verdwenen. Kruis is in 1999 verdwenen.
===========================================================================================================================================
02-
Vrenkeweg-Hongerbeekweg: Klein boomkruisje dat hier opgehangen
werd door Lambert Blezer uit de Vrenkeweg.
Het
is in 1995 verdwenen bij de aanleg van de waterbuffer in de nabijheid van
de boom.
Het gietijzeren kruis werd hier geplaatst door
Chris Willems uit Ubachsberg ter vervanging van het verdwenen
boomkruis. Op 31 mei 1997 werd dit kruis geplaatst.
Het is afkomstig van het kerkhof van Puth-Schinnen.
De oude tekst luidt: Alvorens gij de weg betreedt die door de
bergen leidt. Bidt hier die voor uw zaligheid den bitteren kruisdood lijdt.
Eigenaar en beheer:
Chris Willems - Ubachsberg. Het kruis werd in 1998 ingezegend door Pastoor Clerx. Later werd de
tekst aangepast en deze luidt:
Blijf bij ons Heer, 't wordt avond. Verzorging en onderhoud van het kruis door de familie
Willems.
Inzegening
van het kruis op de derde zondag van juni in 1998. Zelf was ik toen
schutterskoning van het Eregilde van de schutterij St. Hubertus uit Ubachsberg.
Tekst bij de inzegening van het kruutske an der Frenckeweg-Kunderberg.
Dit kruts is hie geplaatst
in mei 1997 en vervingt ut krutske dat tot vuur inkele jaore an ing van deze
boom hong en verzurgd woad durch der Lambert Blezer
zaliger. voor 1900 stong
hie op dit kruuspunt van veldweeg al ee kruts dat toen de betekenis van
Hagelkruts woad toebedacht.
Och in diese moderne tied is er
nog ummer plaats vuur Ozze Leve Hier, woe veer an kinne vroage om os have en
good te bescherme
Thans wil ich euch een gedicht
vuur leze van der Juubel Schings oet Sittard.
Ut Krutske.
Es me durch è dörp of veld geet
zuit me dao é krutske sjtaowe Wo me dan stiekkum é krutske sleet
of patsch of hood wit aaf gedaowe.
Af en toe wit sjtil gestange,
bent me sjtil vuur inge gouwe oogs. Ut krutske is soms al vergange
mê noeits tevergèèfs, es 'te Höm get vraoge
's Leeve hier kiekt op ôs neer,
sjteet dao alling, tussche struuk en beum. Beschermt de lui en och ut
deer, onbegriepelijk, wie in inge dreum.
Ich wil idderinge bedanke dê
hat mit gewirkt aan het tot stand komme van dit wegkruts, o.a. het
gemeente bestuur en de geestelijkheden van os Parochie.
===========================================================================================================================================
03-
Ubachsberg- Heggerweg-Breedeweg. Zeer
mooi in hout gesneden kruis met als opschrift: Onze Vader.
Het onderhoud gebeurt door enkele inwoners
van de Hunsstraat en dhr. Claessen. Kruis is in 1998 verdwenen.
Het vernieuwde kruis van foto
03-1999-01. Dit gietijzeren
kruis is geplaatst door dhr. Claessen uit Ubachsberg.
Sokkel is gemetseld door Jo Bemelmans uit de Bostenstraat.
Kruis geplaatst in 1999.
In 2012 door jeugdige vandalen vernield en
gerestaureerd door de fam.
Senden. Type Egelie: I I A b 2.
===========================================================================================================================================
04- Ubachsberg- Hunsstraat-Dalstraat.
Oud gietijzeren kruis met de afbeeldingen van
Maria en Johannes.
Kruis is in 2007 gerestaureerd door Chris Willems uit Ubachsberg. Type Egelie: I I A b 10. Eigenaar
onbekend.
===========================================================================================================================================
05- Ubachsberg- Hunsstraat no 54. Dit oude hagelkruis dat staat bij de fam.
Senden moet vroeger op een andere plek hebben gestaan.
Vermoedelijk aan de rand van de velden. Het is een
smeedijzeren kruis met een gietijzeren corpus. Vroeger had het een vliegerkap
met achterwand.
Het kruis werd in 2016 gerestaureerd door Wiel Erven en Chris Willems. Het werd
ook in 2016 ingezegend door Pastoor Pisters in opdracht van de Buurtver.
Hunsstraat.
===========================================================================================================================================
06- Ubachsberg- Hunsstraat. Dak boeiboord kruisje.
===========================================================================================================================================
07- Ubachsberg- Kerkstraat no 47.
Huiskruis bij de fam. Willems-Groneschild.
Geplaatst op 31 dec 1993 op de dag van de Vrede.
Terwijl heel Limburg het hart vast hield voor
de Watersnood ramp van de Maas overstroming.
Tekst:Jeder Huuske hat zie Kruuske.
Op de achterzijde van het
tekstplaatje staat nog de orig. tekst nl. J.M.J. zr. Paulena v.h.z. K.J. W. H.
v. Horck ingtr. 9-3-'12 overl. 4-8-49 RIP.
Het kruis is verkregen van B. Melchiors uit
Schey-Noorbeek en gerestaureerd door dhr. Wiel Erven uit Kunrade-Voerendaal. Type
Egelie: I I I A b 1.
===========================================================================================================================================
08-
Ubachsberg- Kerkstraat-Hunsstraat.
Dit kruis staat hier sinds 1999 en vervangt het
vernielde gietijzeren kruis.
Het kruis is afkomstig uit Hoensbroek en is hier geplaatst
door de fam. H. Franssen -Groven.
Het vernielde kruis was vrijwel het zelfde model kruis
dat hier meer dan 125 jaar heeft gestaan. Onderhoud en beheer: Fam. H. Franssen-Groven.
Tekst op de sokkel van het
kruis: Christenmens denk aan het kruis, het is door dit teken dat gij zult overwinnen.
Op tekstbordje: Onze Vader.
In 2019 is het gehele kruis en sokkel
gerestaureerd en geverfd door Chris Willems uit Ubachsbergg.
De Limburger. 9 augustus 1974. Vandalen roven
wegkruis.
Ubachsberg - Onbekende jongelui
hebben het honderd jaar oude wegkruis op de hoek Hunstraat-Kerkstraat in Ubachsberg
vernield.
De vandalen
braken het ijzeren kruis van zijn hardstenen voetstuk en gooiden het kapot.
Van de daders ontbreekt nog elk
spoor. Het wegkruis dateert uit 1875. Het kruis heeft niet altijd op de zelfde
plek gestaan.
Vele jaren stond het aan de
overkant van de weg. Toen der tijd droeg de sokkel slecht de inscriptie
J.M.H en M.C.H.R. (heer Horsmans en
zijn echtgenote) zijnde de initialen van degenen die het wegkruis lieten
oprichten.
In verband met nieuwbouw
verhuisde de crucifix naar zijn huidige plekje. Bij die gelegenheid werd het
stenen voetstuk omgedraaid en van een nieuw opschrift voorzien.
Het luidt: O Christenmensch, denk aan het
kruis, het is door dit teeken dat gij
zult overwinnen.
De Limburger. 17 december 1975.
Wegkruis 100 jaar in Ubachsberg.
Ubachsberg - Een eeuw lang siert een
kruis het straatbeeld van de Kerkstraat in het dorpje Ubachsberg.
Deze maand is het honderd jaar
geleden dat het kruis (op een hardstenen blok) door de Ubachsbergse familie Horsmans op de hoek
Kerkstraat-Mingersborgerweg
werd geplaatst. In 1931 werd het kruis verplaatst
naar de overzijde van de straat.
Vorig jaar
werd de crucifix door enkele baldadige jongelui zodanig toegetakeld dat hij
hersteld moest worden.
Met vereende
krachten zorgden de buurtbewoners ervoor, dat vorig jaar rond Kerstmis het kruis
geheel gerestaureerd op zijn plaatst terugkwam.
Het kruis is niet meer het authentieke dat een eeuw
geleden door de familie Horsmans aan de gevel van haar woning werd bevestigd.
Maar het voetstuk met inscriptie
1875 is bewaard gebleven.
===========================================================================================================================================
09-Ubachsberg- Mingersborg-Eyserweg. Dankkruis van de fam. Verbeek, bewoners van de Molen
Het corpus is in 1992 vernieuwd door kunstenaar uit Heerlen.
Kruis is in 1896 geplaatst.
===========================================================================================================================================
10- Ubachsberg- Mingersborg-
Bernardus hoeve. Op de binnenhof van de Bernardus
hoeve staat dit prachtige monumentale kruis.
Het corpus
is een uit hout gesneden van 1837. Het geheel is privé bezit van de
eigenaar van de Bernardus Hoeve. Tekst: anno 1837.
===========================================================================================================================================
11-Ubachsberg-Mingersborg no 10. Huiskruis bij de fam. Erkens-Schroef. Het
is uit België afkomstig en geplaatst op 16-4-1997 door de fam. Erkens.
========================================================================================================================================
12- Ubachsberg- Oude Schoolstraat-Kerkstraat.
Vroeger diende dit kruis ter
bescherming van het drinkwater bij de waterput die toen hier stond. Aan
het voeteneind zijn de afbeeldingen van Maria en Johannes te zien.
Tot 2002 werd dit kruis onderhouden door Jef
Hesdal. Kruis werd in 2003 vernield door vandalen.
Het is hersteld door Wiel Smeets en
Chris Willems die ook voor het onderhoud zorgt. Dit is dus een Putkruis.
Type Egelie; I I A b 10.
===========================================================================================================================================
13- Ubachsberg- Oude Schoolstraat-Pingenstraatje no 10.
Gietijzeren kruis dat afkomstig is uit België en door
de eigenaar de familie Reinders gekocht op de rommelmarkt in Tongeren.
Het is hier in mei 1997 geplaatst
op deze binnenplaats. In het hart van het kruis is een afbeelding
van Jezus kindje met in zijn hand de H. Schrift.
===========================================================================================================================================
14- Ubachsberg-Oude Schoolstraat- Pingenstraatje no 10. Zeer fraai klein nis kruisje met opschrift IHS.
Deze werden in vroeger jaren aangebracht ter bescherming van het woonhuis en zijn
bewoners.
===========================================================================================================================================
15- Ubachsberg -Colmonderweg-Pingenstraatje.
Veld of Hagelkruis. Staat op deze splitsing van
wegen. Het is geplaatst door toedoen van Hub Lips.
In 1993 gerestaureerd door de fam. Wiel Erven uit Kunrade. Het is
een smeedijzeren kruis. In 2013 geheel gerestaureerd door Chris
Willems uit Ubachsberg.
===========================================================================================================================================
16- Ubachsberg- Vrouwenheide-Veeweg.
Gietijzeren
wegkruis. Aan het voeteneind een afbeelding van de wenende vrouwen. Tekst. Ere zij God. Geplaatst in 1987 door dhr.
J.Voncken uit de Klein Heide te
Ubachsberg. Kruis is helaas in 2008 beschadigd aan de beeltenis
van de wenende vrouwen en tekstbordje. Type Egelie. I I
B b 1.
Op 24 oktober 2012 werd er een nieuw kruis geplaatst omdat het oud zwaar beschadigd
was.
Het nieuwe kruis is gerestaureerd door Wiel Erven uit Kunrade en geplaatst door
Wiel Erven en Chris Willems en Lei Erven.
Het was verkregen van de fam. Frankort uit Heer-Maastricht. Hier waren
aantekeningen van wandelaars verstopt achter het kruis in een kokertje.
Hier staan coördinaten op. Wij hebben ze natuurlijk terug
geplaatst achter het kruis.
==========================================================================================================================================
20-
Ubachsberg-Kerkstraat no 113: Op de binnenhof van het woonhuis
Kerkstraat 113 bij de fam. Rutten-Knops staat dit gietijzeren kruisje sinds 2009.
===========================================================================================================================================
21
-Ubachsberg- Mingersborg-Bernardushoeve: Op de binnenhof van de oude
boerderij te Mingersborg wat nu de Bernardushoeve is hangt dit kruis dat
afkomstig is uit
België. Het hangt hier sinds 2008.
===========================================================================================================================================
22- Minnegardsweg-Vloedgraaf: Op zaterdag 15 juni 2013 werd dit kruis
hier ingezegend door pastoor Pisters uit Ubachsberg.
Voorheen
stond dit kruis op de Vrouwenheide. zie foto 16. Het kruis werd hier geplaatst
door Wiel Erven-Chris Willems-Lei Erven en leden van de Buurtvereniging van de
Minnegardsweg-Vloedgraaf.
Ook de familie Aelmans verleende door beschikbaar stellen van diverse materialen
hun medewerking.
Het mooie van dit kruis is dat het eigendom
was van de familie Voncken uit de Klein
Heide. De moeder van dhr. Aelmans was een Voncken uit de Klein Heide die dit
kruis op het
gedachtenisprentjes had staan. Nu staat het kruis onder de vleugels van de
familie Aelmans. De Buurtvereniging wilde een Devoot monumentje in hun
wijk
geplaatst hebben..
===========================================================================================================================================
23- Ubachsberg- Kerkstraat- kerkhof:
Centraal Kerkhofkruis zonder corpus uit 2013.
In 2018 werd er een nieuw kerkhofkruis geplaatst. Het corpus is afkomstig
uit de noodkerk van de Huls. het is een stenen corpus met de voeten gekruist.
Het is geplaatst door leden
van het kerkbestuur.
===========================================================================================================================================
24- Ubachsberg- Kerkstraat- Pastoors kerkhof. Centraal kerkhofkruis op het pastoors kerkhof.
===========================================================================================================================================
25-Ubachsberg-Dalstraat-Scheepensweg:
Houten kruis met leienzadeldak en bronzencorpus.
Het kruis is op 1 oktober geplaatst op een Kunraderstenen sokkel die gemetseld is door dhr. Honings.
Het werd feestelijk opgeleverd op zondag 13
oktober door de Buurtverenging "Dalstraat."
Het had jaren dienst gedaan als grafkruis
voor mevr. Maria Gertruda Absil en Matthys Joseph Nicolaas Reinders uit
Kerkrade vanaf 1980 tot ca 2011-2012.
Het kruis is zelf gemaakt door Matthys Reinders en had zodoende emotionele
waarde voor de familie en men besloot om het ergens te plaatsen in de omgeving.
Men
benaderde Chris Willems uit Ubachsberg die t.z.t. een geschikte plaats voor het
kruis zou vinden.
Het was de Buurtver. Dalstraat die enige
maanden later een kruis zochten om het te plaatsen aan het einde van de
Dalstraat.
Na een dik jaar
waren alle vergunningen en andere faciliteiten compleet en kon men overgaan tot
het plaatsen van het kruis.
Dit gebeurde op 1 oktober door dhr. Schneiders- Pakbiers-Beckers en Prumpeler. Op zondag 13
oktober werd het kruis overgedragen aan de leden van de Buurtver.
Dalstraat onder het genot
van koffie met gebak en een drankje. Dhr. Wiel Pakbiers legde de hele situatie
over het hoe en wat voor het plaatsen van dit kruis uit waarna
Chris Willems uiteenzette over de
afkomst van het kruis en dankte een ieder die aan het tot stand komen van dit
mooie exemplaar zijn medewerking heeft verleend.
Hierna gaf Jan Reinders een
uiteenzetten over hoe alles tot stand is en was gekomen.
Het tekstbordje is geschilderd door Jan
Scheepers uit Margraten met de tekst: "Gods Bergrust".
===========================================================================================================================================
26-Ubachsberg-Wijngoed Fromberg:
Het oude Hagelkruis dat tot in de jaren 60 heeft gestaan bij
de landerijen die behoorden bij de boerderij Soureth aan de
Rolduckerweg te Heerlen daar waar thans
de Peppermil is gevestigd. Het stond aan de
landweg die toegang gaf naar deze landerijen daar waar thans het
industrieterrein de Beitel ligt.
Het was eigendom van de familie Wiertz die in de zestiger jaren deze boerderij
onteigend kregen om plaats te maken voor het
industrieterrein de Beitel. Zij vertrokken
naar Ubachsberg naar hoeve
Ponderosa. Enige jaren later begon Paul Wiertz en zijn schoonzoon Marcel Somers
het wijngoed
Fromberg. Toen ik in 2011 contact had
met beide heren vertelde ze mij dat zij een smeedijzeren kruis hadden van op Soureth.
Het bleek het Hagelkruis van Soureth te
zijn waar oude afbeeldingen en foto's het bewijs van vormden. Het plan
werd opgevat om dit kruis in originele staat te brengen en
het dan te plaatsen op het wijngoed Fromberg. Zo gezegd zo gedaan.
Wiel Erven uit Kunrade werd benadert en maakte het kruis weer prima in orde.
Het kruis heeft
het jaartal ingeslagen en is uit 1836 en meet 2,75m hoog.
Op donderdag 17 oktober 2013 werd het kruis
door Wiel Erven-Lei Erven en Chris Willems geplaatst op het wijngoed Fromberg.
Wij met zijn
drieën waren het er over eens dat dit de juiste plaats is voor dit oude
Hagelkruis en dat O.L.Heer het
wijngoed zal beschermen tegen stormen en hagelschade.
Tekst op het tekstbordje: "Gods akker
Gods wijngaard". en is geschilderd door Jan Scheepers.
Deze tekst verwijst naar de plek waar het gestaan
heeft en naar de plek waar het nu staat.
==========================================================================================================================================
29- Ubachsberg- Breedenweg-Wijngoed Fromberg.
De familie Somers heeft dit kruis laten
restaureren door Wiel Erven uit Kunrade en aan de ingang van hun wijngoed geplaatst.
Het heeft vroeger dienst gedaan als grafkruis. Geplaatst in 2014.
===========================================================================================================================================
30-Ubachsberg-Wijnstraat-Kleinheide-Scheepensweg: Zie voor informatie gem. Simpelveld-Huls
===========================================================================================================================================
31- Ubachsberg-Landsruwe no 6: Mooi metalen kruis aan de woning Landsruwe no 6.
============================================================================================================================================================================================
32- Ubachsberg-Bostenstraat no 31:
Klein houten kruisje in vlieger model met gegoten bronzen corpus bij de familie
Bemelmans.
Dhr. Bemelmans is enkele jaren geleden overleden
maar voor zijn dood plaatste hij dit kruisje hier.
Tekst: Ich wis datste koams.
===================================================================================================================================================================================================
50-
Ubachsberg- Mingersborg- Mariakapel: Mariakapel uit 1939 en is gebouwd uit
Kunradersteen.
Er staat een Mariabeeld in van O.L. Vrouw
van Sterre der Zee.
De kapel dateert uit 1939, getuige het jaartal in de voorgevel en wordt
onderhouden door de buurtschap Mingersborg.
Het stenen kruis naast de kapel kreeg
in 1990 een nieuwe corpus, vervaardigd door Sjef Drummen.De kapel is gebouwd met Kunradersteen.
De ruime toegang met
rondboog wordt met glas afgesloten. In de gevel is een blauwe ster, symbool voor
de Sterre der Zee, aangebracht.
De kapel
heeft een apart, gebogen dak.De kapel is van binnen wit geschilderd. Op een
bakstenen altaar staat in een pseudo-nis een Mariabeeld met Kind.
In de kapel kunnen kaarsen worden geofferd.
===========================================================================================================================================
52 -Ubachsberg -Oude Schoolstraat. H. Maria kapel. Gebouwd in 1919 door dhr.
Hesdal.
1984 door de Buurtver. Oude Schoolstraat
gerestaureerd. Boven het altaar in een nis staat een uit mergelsteen gesneden
Mariabeeld.
Particulier eigendom van de fam. Reijnders, Pingenstraatje no 10.
De kapel dateert uit 1919 en werd in 1984 door de buurtvereniging
Oude Schoolstraat gerestaureerd.
De kapel uit Kunradersteen heeft een
zinken dak. De open toegang kan worden afgesloten door een van spijlen voorzien
ijzeren hekje.
In de top van de gevel, onder een
ijzeren kruis, is het jaartal 1919 aangebracht. De muren van het
kapelletje waren wit geschilderd,
het kleine tongewelf was tot mei 2006 blauw
geschilderd met daarop sterretjes. Boven een altaar stond, in een kleine nis, een
kleurig Mariabeeldje met kind.
Na mei
2007 is het interieur veranderd. Het is in zijn geheel nieuw wit geschilderd
terwijl de nis boven het altaar en de ingangsboog donkergrijs zijn geworden.
Het kleurige beeldje is vervangen door een uit mergel
gesneden Mariabeeld.
===========================================================================================================================================
53- Ubachsberg-Hunsstraat: Mariabeeld. Mariabeeld werd in 2016 geheel gerestaureerd.
===========================================================================================================================================
54- Ubachsberg- Kerkstraat: H. Hartbeeld.
=================================================================================================================================================