Laatst bijgewerkt: 14-10-2022
Gemeente Vaals.
Holset.
Holset, het dorp ligt op een heuvelrug die zich
uitstrekt vanaf het zuiden van het dorp gelegen Vijlenerbos tot aan Lemiers,
waarbij de heuvelrug
geleidelijk aan steeds verder
afloopt. Deze heuvelrug scheidt de ten westen van het dorp gelegen Hermansbeek
van de ten oosten gelegen Zieversbeek.
Beide monden bij Lemiers uit in
de Selzerbeek. De hoogte van Holset bedraagt ongeveer 190 meter.
Holset is waarschijnlijk ontstaan als
een vroegmiddeleeuwse ontginningsnederzetting in bebost gebied. De naam zou zijn
afgeleid van Hulisetum. Hulsbos.
Holset telt 9 rijksmonumenten,
waaronder diverse vakwerkboerderijen en enkele grafheuvels in het Vijlenerbos.
Op een heuvel in het centrum van
Holset, waar tevens enkele wegen samen komen, ligt de H.H. Lambertus en
Genovevakerk die gewijd is aan de heilige
Lambertus van Maastricht en Genoveva
van Parijs. Aan de voet van de kerkheuvel ligt de Lambertusbron. Historische
boerderijen zijn:
Hoeve Einrath, aan Holset 57,
Hoeve van het voormalige kasteel Alte Burg, 16e- 18 eeuw, Boerderij
Winnebroek, aan Holset 96, vakwerkhoeve van
18e en 19 eeuw. Panhuis, aan
Holset 24, een aantal 18e- en 19- eeuwse panden in vakwerk en breuksteen,
gegroepeerd om een binnenplaats.
Bron: Wikipedia.
==========================================================================================================================================
01- Holset-Eperbaan: Langs de Eperbaan, even te westen van de kruising met
de Hoog Weg staat verscholen in de berm dit hardstenen kruis.
Het kruis
bevat geen opschrift. Het is mogelijk dat hier vroeger wel iets op heeft
gestaan. Het kruis is geplaatst ter nagedachtenis van Hubert Baggen.
Deze Johan Joseph Hubert Baggen, echtgenoot van Gertrud
Vluggen en vader van drie kinderen, is op 22 november 1934 doodgeschoten door
douaniers,
welke hem betrapten op smokkelen. De
douanier welke het dodelijk schot gelost heeft is na dit incident overgeplaatst
naar elders in Nederland.
In 2010 plaatste dhr. Hons uit Mechelen
er een corpus en een tekstbordje op met de tekst: Smoekeldtèrend. Sie gezin ernèrend.
"Gevalle i d'r busj. Geneet eeuwige rusj".
==========================================================================================================================================
02- Holset-Heideweg-Holsetterheide: Houten wegkruis aan de rand van het
Vijlender-Holzetterbos. Het kruis bezit twee ijzeren kruisen op elkaar.
Tekst:
Wandelèèr
effe paussere um te meditere.
==========================================================================================================================================
03- Holset-Klaasvelderweg no 16: Houten kruis in de tuin van de woning aan de
Klaasvelderweg.
==========================================================================================================================================
04-Holset-Klaasvelderweg-Oude Akerweg: Smeedijzeren kruis op een oude natuursteen
geplaatst.
Corpus is van metaal. Onder het kruis is een doodshoofd
aangebracht. Kruis werd in 2008 vernield en in 2009 gerestaureerd door Giel Vleugels en dhr.
Hongs uit
Mechelen die ook het tekstplaatje op
het kruis bevestigde met de tekst: Jezus an
't siepekrúúts veur oos'n groeéte stúúts euch daank zagend mie éége krúúts dragend.
Op foto 04-2012-02-Willems, staat het jaartal wanneer
het kruis gemaakt is nl. 1849. M.W. Anno 1849.
Op foto 04-2011-01-Willems staat Ed van Gelder uit
Brunssum het kruis te inspecteren namens de Stichting Kruisen en Kapellen uit Roermond.
geg. Veldkuus: Sieperkruuts zou kunnen betekenen; Kruis van
hout van de cipres. (dhr. Broekhof)
Navraag bij de Heemkundekring "De Auw
Kapel" uit Lemiers heeft tot nu nog geen eenduidig resultaat opgeleverd over de
herkomst van het woord "sieper".
Er zijn verschillende mogelijke
verklaringen. Een mogelijke verklaring is dat het woord Siep een
verbastering is van het Akense dialectwoord Zief. Dat in deze
streek de betekenis van straatgoot heeft.
Bij de boerderij in de nabijheid van het kruis, die in de volksmond "I jen Zief"
genoemd wordt, liep vroeger inderdaad een open straatgoot.
Het is echter maar de vraag of de naam voor dit
toponiem hiervan is afgeleid. Het woord Zief kent in deze streek namelijk
meerdere betekenissen of uitdrukkingen. Zoals:
"Heë hat èng ziefe naas", hij heeft een
druipneus. Ziefnaas"", is Kletsnat. "ège deurch jen zief sjlefe" is
over iemand roddelen. De naam kan even goed afgeleid zijn van de
naam van de vroegere bewoners. Zo kende men
ij Oud Lemiers een man die Sieben heette. Toch noemde iedereen hem d'r
Zieb. In ieder geval kan de naam gelinkt worden
aan de boerderij in de nabijheid van het kruis.
==========================================================================================================================================
05- Holset-Klaasvelderweg-Schiltweg: Weg of veldkruis. Geplaatst vermoedelijk
vlak na de oorlog 1940-1945.
Tekst: Effe blieve stoeë beej Mich, um stil te
stoeë beej dich. Effe beej Mich wake eughe hektiek stake.
==========================================================================================================================================
06- Holset-Klaasvelderweg-Steeg: Houten wegkruis met dak en rugschild. Tot ca
2000 hing op dit kruis een prachtig mooi corpus met de benen van links naar
rechts
gekruist over elkaar Dit corpus is
helaas vernield. Het huidige corpus is van keramiek en stond voorheen in een
bedrijfsruimte te Maastricht.
Eigenaar en beheer: Parochie
Holset. Tekst: INRI. I d'r sjeem va Euch krúúts vinge Hoolseter stúúts
wilt Der oos besjèrme Eugh euver oos ontfèrme.
"
==========================================================================================================================================
07- Holset-Klaasvelderweg-Vaals-Vijlenerweg: Houten
wegkruis met metalen corpus.
De stenen sokkel is afkomstig van een begraafplaats. Het kruis is in 2001
vernieuwd door de fam. Vandeberg.
Tekst: INRI. Es God blééf zoeë langste lééfs, blief dinke á Mich
en wirke á dich.
==========================================================================================================================================
08- Holset-Klaasvelderweg-Vaals-Vijlenerweg: Groot stenen Gedachteniskruis. Het
herinnert ons aan Jos v.d.Heijden.
Tekst op de gedenkplaat: Vater in deine
Hände befele ich meine Geist. Luc. Xx Zum Andenken an HerrnJos v.d.Heijden. Gest. 5 Marz
1927.Er ruhe in Frieden Amen.
Corpus is van koper. Jos v/d Heijden
was een broer van pastoor v/d Heijden.
==========================================================================================================================================
09- Holset-Steeg-Kerkhof: Centraal Kerkhofkruis.
==========================================================================================================================================
10- Holset-Steeg-Kerkhof: Zeer oud grafkruis op het kerkhof te Holset.
==========================================================================================================================================
11- Holset-Vijlenerweg-Hoeve
Einrade:
Stalen-Smeedijzerenkruis- of gedachteniskruis. Dit kruis heeft
tegen de gevel van hoeve Einrade gestaan tot 1950.
Het is toen aan de overkant van de weg
geplaatst en later verdwenen.
Foto 11A
Kruis verdwenen langs de weg na1999.
Het herplaatste kruis op de hof van de boerderij Einrade-Holset.
==========================================================================================================================================
12- Holset-Vaals-Vijlenerweg-Hoeve
Winnebroek no 96.
In een weiland achter een doornen heg stond dit
gietijzeren kruis sinds 1991.
In 2005 vond ik dit kruis terug op Hoeve Winnebroek no 96.
De boer had het in dit weiland zolang gestald tot het een definitieve plaatst
kreeg.
Type Egelie: I I A b 4.2.
Tekst: Geloofd zij Jezus Christus.
==========================================================================================================================================
13- Holset-Weijersweg-Uilgats: Smeedijzeren wegkruis met metalen corpus. Het
geheel is uitgerust met een koperen hartje dat als tekstbordje dient.
Tekst: INRI. Betet für den stifter 1857.
==========================================================================================================================================
14- Holset-Klaasvelderweg: Houten boomkruis. Was in 1995 verdwenen.
==========================================================================================================================================
15- Holset- Steeg-begraafplaatst: Op
het toegangshek van de begraafplaats staat dit kruis.
===========================================================================================================================================
14- Holset-Klaasvelderweg-Lourdesgrot:
Op het hekwerk voor de Lourdesgrot staat dit kleine
kruisje met tekstschildje.
Tekst: Ave Maria Jos Slenter Pastor 7 sept. 1881.
Pastoor Slenter is de geestelijke vader van de zogenaamde "Heiligenmuur van
Holset" waar dit kruis voor staat.
===========================================================================================================================================