Laatst bijgewerkt:   14-10-2022

Gemeente Kerkrade

Gracht

          Gracht is een wijk in het uiterste zuidwesten van de gemeente Kerkrade in de Nederlandse provincie Limburg. De wijk bevindt zich in Kerkrade-West
          de grens met Duitsland. Aan de noordzijde grenst Gracht aan Kaalheide, Heilust en Spekholzerheide. Ten zuiden van Gracht ligt het dal van de
          Crombacherbeek. Gracht ligt zelf op het plateau van Spekholzerheide.
          In 1805 wordt Gracht op een Tranchotkaart vermeld als de buurtschap Op de gracht en ligt dan aan de kruising van de Grachterstraat en de Hamstraat.
        
Tussen 1933 en 2012 stond in de Gracht de inmiddels gesloopte Onze-Lieve-Vrouw van Lourdeskerk.
         Bron: Wikipedia.

=========================================================================================================================================== 

        

        

        

       01- Gracht- Crombacherstraat: 
       Voorheen stond hier een kruis uit 1900. In 1955 liet Alex Kleynen een nieuw kruis maken bij een smid in Horbach (D).
       Dhr. Luigter en Walter van den Hoorn maakten het Corpus. Het hangt tegen de gevel van de vroegere autoshowroom.
       Eigenaar en beheer:  Fam. Kleynen. Soortkruis: Devotiekruis.
       Kruis is wegens sloop van de huizen verdwenen en naar de eigenaars gegaan de fam Kleijnen in 2013
===========================================================================================================================================

      

    

      

        

        

      

         

              

       02- Gracht- Grachterstraat-Hamstraat:  
      
Het oude houten kruis dat hier sinds 1850 stond werd in 1926 vervangen door het stenenkruis met altaar dat dienst doet als rustaltaar bij de processie.
       Ingezegend op 1909-1926. In 1979 werd het verplaatst voor de aanleg van de strucktuurweg.   In 1995 is het door de buurtbewoners gerestaureerd.
       Tekst: "In dit teken zult gij overwinnen. Mijn Jezus Barmhartigheid". Ontwerp: Steenhouwer Scheeren.
       In verband met de aanleg van de Buitenring is dit kruis eind december 2015 gesloopt en verplaatst  Grachtstraat-St. Bernadettestraat en op 6 mei 2016 geplaatst.

        Limburgs Dagblad 16-11-1996.  Foto 02A.
       Kerkrade.
Het kruisbeeld met altaar op de hoek Grachterstraat-Hamstraat in de Kerkraadse wijk Gracht staat er sinds kort weer in volle glorie bij.
       Op het feest van Christus Koning, zondag 24 nov. vindt de inzegening plaats. De historie van het kruis-altaar gaat terug naar het jaar 1850.
       In dat jaar stond het kruis al ingetekend op de kaart van Kerkrade, bij het pand van Marieche Geilenkirchen op de hoek Grachterstraat-Crombacherstraat.
       Een bewonerscomité wilde het houten kruis verplaatsen naar een aan te leggen pleintje midden in de Crombacherstraat.
       Maar die verplaatsing kon vanwege de slechte staat van het kruis niet doorgaan. Dankzij een financiële bijdrage van de Grachter Jonkheid   kwam er op het pleintje
       een hardstenen altaar en een kruis met een gietijzeren corpus te staan.  De inzegening op zondag 19 september 1926 ging gepaard met een groot buurtfeest.
       Bij de aanleg van de Structuurweg in de jaren zeventig is het kruis overgeheveld naar de plek waar het nu nog staat.
       Bij die verplaatsing raakte het hardstenen kruis onherstelbaar beschadigd. Wijlen Joep Pelzer  vervaardigde vervolgens een nieuw corpus.
       Inmiddels is ook de omgeving rond het kruis-altaar opgeknapt. Op zondag 24 november vindt op de hoek Grachterstraat-Hamstraat de plechtige inzegening
       plaats door pastoor N. Alleman. Medewerking verlenen daarbij het kerkelijk zangkoor, de harmonie en dialectvereniging D'r Wauwel.
       Louis Scholtes van die vereniging draagt dan het gedicht 'Dat Krüts doa oppen Jraat' voor.

===========================================================================================================================================

          

        

        

       03- Gracht- Grachterstraat-Calbertsweg:  
      
Geplaatst op 18-6-1948. In 1965 door Jeu Essers en Frans Dols en gerestaureerd.    In 1994 door de buurt grondig gerestaureerd.
       De kosten hiervan werden door de Dialect club "D'r Wauwel", gesponserd. Corpus is in 1996 vervangen.Eigenaar: Parochie Gracht.
       Beheer: Particulier. Soortkruis: Processiekruis.

       Limburgs Dagblad 23 april 1996. Hectisch geredder met Christusbeeld
       Kerkrade. 
Binnen een half uur hing in de wijk De Gracht in Kerkrade, afgelopen zaterdagmorgen, een nieuw corpus christi aan het kruis.
       Dat was vooral te danken aan Ad van Gilst, die een beeld donneerde dat hij nog in zijn ijzergieterij in voorraad had.
       Met een boor en wat moeren repareerde hij het werk van vandalen, die Christus van het beeld hadden getrokken.
       Zo kon een dag later bisschop Franz Wiertz zonder schaamte worden ontvangen. Lei Geurts uit de Gracht bevestigt dat afgelopen zaterdagmorgen een hectische
       ochtend was .Buurtbewoners ontdekten dat, op de handen en voeten na, Christus van het kruis op de Grachterstraat/Calbertsweg was getrokken.
       Nog geen 24 uur later zou bisschop Wiertz bij het beeld ontvangen worden om luister bij te zetten aan het veertigjarig priesterfeest van Nic Aleman.
       De metaalgieterij, op vijftig meter afstand van het kruis en gespecialiseerd in kruisbeelden en bronzen letters voor grafstenen, bracht uitkomst.
       Geurts spoedde zich daarheen en trof directeur Ad van Gilst in zijn bedrijf aan. Ik ben meteen met Geurts meegegaan om te kijken, zij van Gilst.
       "Gelukkig maken we die beelden zelf en had ik er nog eentje liggen". De ondernemer besloot dat het Christusbeeld, met een waarde van duizend gulden,
       zijn bijdrage zou worden aan het feest van de jubilerende pastor Aleman.
       Door het snelle handelen van Van Gilst is het kruis uiteindelijk maar een paar uur zonder corpus christi geweest, verteld Geurts.
       Sommige buurtbewoners dachten zelfs dat we in het kader van het feest besloten hadden het beeld te vervangen.
        

===========================================================================================================================================

         

           

      

            

        

         

       04- Gracht- Hamstraat:
      
Bei d'r dikke stee werd het eerste kruis geplaatst in 1894 door de fam. Wevers uit dankbaarheid dat ze drie priester zonen hadden.
       In 1979 werd dit kruis vernield bij aanleg van de Strucktuurweg.
       De gemeente Kerkrade plaatste een nieuw kruis dat door pastoor C.Grooten op 7-11-1979 werd ingezegend.
       In nov 1990 werd er een nieuw kruis geplaatst dat afkomstig was van de fam. Wery en gerestaureerd door dhr H. van Goor en geplaatst door de A.T.D. van de
    
       gemeente Kerkrade. Het huidige kruis werd ingezegend op 24-3-1991 door pastoor Steyns. Het kruis word onderhouden door de fam. Crombach.
       Het corpus is uit 1883 en het is een  Devotiekruis. 
       In verband met de aanleg van de Buitenring is dit kruis gesloopt en opnieuw geplaatst in de Baamstraat.

      
In april 2016 is dit kruis verplaatst naar de Baamstraat in de nabijheid van hoeve Crombach. Zie foto 2016-01 T/M 2016-06
      

      
 Gegevens van Henk van Goor.
       
 Ik nam het oude kruis, dat vanaf 1954 vergeten in de hoeve gelegen had, mee naar huis. Na vele uren restaureren is het weer een prachtig wegkruis geworden.
        Het is van smeedijzer, voorzien van een mooi corpus met ornamenten op de zijarmen, een hart met een kruisje en een stralenkrans achter het lichaam.
        De schroeven, die als spijkers zijn gevijld, werden door jan op de Kamp vervaardigd. De originele tekst was door roest niet meer te lezen, maar aan de hand van
        oude foto's en toelichting door de familie Werry is het kruis weer van de oorspronkelijke tekst voorzien. Het opschrift luidde:
INRI  Heer vergeef het hen waakt en bidt.
       

 
===========================================================================================================================================

        

       

      

       05- Gracht- Hamstraat-Steenbergstraat:
      
Dit smeedijzeren kruis stond tot in 1969 in de Steenstraat bij de fam. Jaspers. In 1970 werd het op een oude molensteen hier geplaatst.
       Eigenaar: Gemeente Kerkrade. Beheer: M. Hensgens. Corpus is uit +/- 1921. Soortkruis: Devotiekruis.
       Kruis is in december 2013 verplaatst naar de binnenplaats van het appartementencomplex in de Spoorzoeker-Plein te Kerkrade West. Zie foto 09 van Kerkrade West.

      
 Gegevens van Toine Hensgens.

       Een kruis aan de "Snelweg"
      
Ongetwijfeld zal het wandelaars, fietsers en snelle of zeer snelle automobilisten zijn opgevallen dat p de Hamstraat, de doorgaande weg richting de Beitel,
       in de wijk Gracht een drietal kleine kunstwerken staat, nl. twee kruisen en een mooi altaar-kruis.
       Over één van de kruisen willen wij U in deze uitgave iets meer vertellen. Dit kan door optekeningen van de heer Henk van Goor + in het boekje
        "Kerkrade Onderweg"  uitgegeven door de Historische kring Kerkrade, in het najaar van 1999.
       Het kruis dat in deze uitgave van het "Senior Bledsje" centraal staat is het kruis aan T-kruising van de Hamstraat/Steenbergstraat.
       Na nieuwbouw van de Eijkerkolonie (mijnwerkerswoningen van de mijn "Willem Sophia") in de jaren twintig, plaatst de heer Jaspers, die voor het onderhoud
       van bovengenoemde woningen verantwoordelijk was, in zijn voortuin aan de Steenbergstraat een smeedijzeren kruis met een gietijzeren corpus op een
       molensteen. Deze molensteen is vermoedelijk afkomstig van "Beckes Mölle", die even over de grens op Duits grondgebied lag.
       Bij de sloop van de woningen in de jaren zestig bleef het kruis verloren achter. Dhr Math.Hensgens van de Hamstraat ontfermde zich over dit kruis en plaatste het,
       met molensteen en al, 100 meter van zijn woonhuis aan de Hamstraat. Hij plantte er twee bomen en bloemen bij en bracht later nog een hekwerk aan, omdat bij
       hetmaaien van de berm, ook zijn bloemen werden weggemaaid.
       Math. Hengens heeft dit kruis tot aan zijn dood, 21 december 2006, bijna 50 jaar lang met veel liefde verzorgd. Thans onderhoud de gemeente dit kruis.
      
      

============================================================================================================================================

       

       06- Gracht- Achterkant Kerk:  Houten gevelkruis met corpus. Kruis is inmiddels verdwenen.
       
Het was Toine Hensgens die het corpus gerestaureerd heeft en de gemeente Kerkrade vervaardigde een nieuw kruishout en plaatste het op het kerkhof op de Gracht.
      

===========================================================================================================================================

       

     

       07- Gracht-Hamstraat-Crombacherhof:  Hoog boven in de gevel van de monumentale hoeve de Crombacherhof is dit smeedijzeren kruis bevestigd.
        Hoelang of wanneer het hier bevestigd werd is helaas niet bekend.
      

===========================================================================================================================================

 

    

        08- Gracht-Sint Bernadettestraat.
    
  Stenen kruis. Kan kruis niet meer vinden, is misschien verdwenen???

===========================================================================================================================================

        

      

    

        09- Gracht- Grachterstraat-St. Bernadettestraat:  Dit kruis is in 2016 geplaatst en is afkomstig van de Hamstraat-Grachterstraat dat daar is moeten wijken voor 
        de aanleg van de Buitenring. Tekst: Mijn Jezus Barmhartigheid - IHS.is het monogram in de weergave van de eerste drie letters van Jezus in Griekse Hoofdketters.

===========================================================================================================================================

      

        10- Gracht-Sint Bernadettestraat-Kerkhof;  Het kruis dat hing aan de gevel van de Onze Lieve Vrouw van Lourdes kerk in de Gracht. Het is in 2016 geplaatst.   

===========================================================================================================================================

       

      

        11- Gracht- Sint Bernadettestraat- Kerkhof;   Het torenkruis van de Onze Lieve Vrouw van Lourdes kerk op de Gracht heeft hier een mooie plek gekregen op het
        kerkhof van de Gracht. Tekst: Torenkruis van parochiekerk O.L.V. van Lourdes.  kruis is in 2016 geplaatst.

===========================================================================================================================================

    

      20- Gracht; Onbekend.

===========================================================================================================================================